کتاب‌ها و پژوهش‌هایادداشت‌ها و مقالات شخصی

چرا باید نگران نفوذ امریکا بود؟

رمز موفقیت مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ در یک سال اخیر تکیه ایران بر مولفه‌های اقتدار خود بوده است. برای بسیاری این پرسش وجود داشت و دارد که چه چیزی ۶ قدرت بزرگ جهان را به پای میز مذاکره با جمهوری اسلامی ایران کشانده است؟ و چگونه است که این کشورها علی رغم ایستادگی و پافشاری تهران بر حقوق هسته‌ای خود همچنان به مذاکرات ادامه می‌دهند و حتی حاضر هستند فهرستی از امتیازات متنوع را به ایران بدهند.

این مناسبات حتی موجب خشم و نگرانی برخی از رژیمهای منطقه مانند عربستان و اسراییل نیز شده است و از این رو به طرف‌های غربی بویژه امریکا می‌تازند که چرا به ایران امتیاز می‌دهید؟ خیلی خوش بینانه و خیال پردازانه است که تصور کنیم قدرت‌های بزرگ جهانی برای صلح و امنیت جهانی وارد مذاکره با ایران شده‌اند.

تاریخ تحولات بین المللی در ۴۰۰ سال اخیر به ما می‌گوید صلح و امنیت بین المللی آخرین دغدغه قدرت‌های بزرگ نیز نیست و میلیونها کشته در دو جنگ جهانی در قرن بیستم گویاترین شاهد این مدعاست. بنابراین می‌توان گفت در مذاکرات هسته‌ای اخیر این اقتدار و توان ایران بود که توانست قدرت‌های بزرگ جهان را به پای میز مذاکره بکشاند.

این اقتدار و توان شامل مجموعه‌ای از توانایی‌های نرم و سخت به شکل توامان است. در حوزه اقتدار نرم می‌توان از مردم سالاری دینی، نفوذ فرهنگی و هویتی؛ سابقه و دیرینه تاریخی و هویتی، مرجعیت سیاسی و مدیریتی در منطقه و …نام برد و در حوزه سخت افزاری نیز می‌توان از توانمندی‌های علمی و نظامی و موقعیت ژئو پولیتیک و ژئو اکونومیک ایران سخن گفت که پس از سال‌ها مقاومت در برابر تجاوزها، فشارها، تحریم‌ها و تهدیدها حاصل شده است و به آسانی و به زودی از بین رفتنی نیست.

بنابراین می‌توان گفت آنچه بدست آمده و در آینده نیز بدست خواهد آمد محصول بخشش و یا تفاهم با غرب نیست بلکه محصول اقتدار موجود ایران اسلامی است. در نتیجه حفظ اقتدار هویتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و ارتقای روز افزون آن رمز موفقیت‌های آتی جمهوری اسلامی است و هر گونه تعلل و آسیب پذیری در این حوزه در واقع موضع و نگرش قدرت‌های جهانی را از وضعیت تعامل و همکاری به وضعیت تقابل و زورگویی تبدیل می‌کند. در چنین شرایطی بسیار طبیعی است که قدرت‌های جهانی از فرصت همکاری و مذاکره نیز برای نفوذ و کاهش اقتدار ملی ایران استفاده کنند تا بتوانند در مسیر اجرای برجام و همکاری‌های آتی از امتیازات بیشتری برخوردار شوند و اگر راه این نفوذ مسدود نشود در واقع نقض غرض شده است و حتی دستاوردهای دیپلماسی نیز از بین خواهد رفت.

در چنین وضعیتی است که رهبر انقلاب با سال‌ها تجربه و بینش عمیق سیاسی و اشراف اطلاعاتی از مجاری مختلف و متنوع از طرح و نقشه دشمن آگاه است و هشدار می‌دهد که باید مراقب نفوذ دشمن بود و راه‌های رخنه دشمن را به حوزه‌های اقتدار کشور سد نمود. در این  میان نقش و جایگاه دولت امریکا تقریبا متفاوت است.

دولت امریکا جدا از سیاست مدرن این کشور از یک سری قواعد و هنجارهای سیاسی و بین المللی پیروی می‌کند که مبتنی بر موضع استکباری، تهاجمی، دخالت جویانه و طلبکارانه است. به عبارت دیگر مذاکره با امریکا خواسته و ناخواسته یعنی در موضع ضعف و دفاع و نفوذ پذیری قرار گرفتن که طبیعتا نفعی بر آن مترتب نیست مگر آنکه کشور طرف مقابل امریکا از ابزارها و اهرم‌های اقتدار به قدر کافی برخوردار باشد مانند مذاکرات ایران و امریکا در حوزه عراق و مسائل هسته‌ای که یک استثنا محسوب می‌شود.

اما مذاکره با امریکا به شکل جهانی حتما منجر به قرار گرفتن ایران در موضع ضعف خواهد شد و حتی می‌تواند دستاوردهای گذشته را نیز زیر سوال ببرد بویژه که ساختار سیاسی این کشور زمینه‌های نفوذ در ایران را نیز به شکل نرم افزاری و سخت افزاری فراهم خواهد کرد. بر این اساس رهبر انقلاب اسلامی این دست مذاکرات را با امریکا در شرایط کنونی ممنوع و بی فایده و مضر ارزیابی کرده‌اند و نفعی را برای منافع ملی در مذاکره با امریکا متصور نیستند و واقعیات پیرامونی نیز همین را نشان می‌دهد.

http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/10/10/432789/Iran-p51-nuclear-talks

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سه × پنج =

دکمه بازگشت به بالا