اسلایدر / مهمترین مطالبمصاحبه و گفتگویادداشت‌ها و مقالات شخصی

تحریم های امریکا تحریم و کم اثر خواهد شد

دیپلماسی ایرانی:

در حالی که رسانه های گوناگون بویژه رسانه شایعه  مردم ایران  را از اعمال تحریم های پیش روی امریکا در ۱۳ ابان ماه می ترسانند  این یادداشت ۳ دلیل عمده اقامه می کند  مبنی بر اینکه تحریم های جدید آمریکا علیه ایران در نهایت به شرط کارامدی مدیریتی و هوشیاری افکار عمومی محکوم به شکست می شود.  دلایل ارایه شده در ذیل این مطلب   یک موضع گیری سیاسی یا شعارتبلیغاتی  نیست ؛بلکه مبتنی بر استدلال ها  و دلایلی است که به ترتیب زیر مطرح می کنم .

۱-در داخل آمریکا بعنوان یک نظام کثرت گرای لیبرال مبتنی بر سرمایه داری ؛ بخش دولتی و خصوصی از هم جدا می باشند .شرکت ها و بنگاه های مختلف در داخل ایالت متحده در دست بخش خصوصی هستند .از قضا بین  85 % تا ۹۰% اقتصاد آمریکا یعنی بالغ بر ۱۵هزار میلیارد دلار در دست بخش خصوصی است .بخش خصوصی در این کشور  بر پایه منافع تعریف  شده خود عمل می کند و لزوما با سیاست های کوتاه مدت رئیس جمهور هماهنگی ندارد هر چند از ان تاثیر می پذیرد  درواقع این مقامات سیاسی در امریکا هستند که  سیاست ها و تصمیم های خود را بر اساس منافع شرکت ها و بنگاه های اقتصادی کوچک و بزرگ تنظیم می کنند تا از رای و حمایت آنها برخوردار باشند  و از مفهوم دموکراسی هم چنین برداشتی دارند که به مرزهای پلاتوکراسی یا حاکمیت پول وسرمایه نزدیک می شود.  بخش خصوصی در آمریکا لزوما موافق رویکرد ها و سیاست های تحریمی دولت امریکا  علیه ایران نیست .شاهد این ادعا برای  مثال تحریم های سال ۹۱ است که برخی شرکت ها در آمریکا با لابی گری با مجلس سنا توانستند مجوز همکاری با برخی از شرکت ها در ایران را بگیرند و به شراکت خود ادامه دهند . اما این اتفاق کاملا چراغ خاموش صورت گرفت .در حالی که پشتوانه تحریم های سال ۹۱ شورای امنیت سازمان ملل بود و تخطی از آن هزینه زیادی داشت اما در این دوره تحریم ها یکجانبه و کاملا غیر منصفانه و غیر حقوقی است که نشانه آن هم قرار موقت دادگاه بین المللی لاهه علیه ان  است.بنا بر این  در دوره جدید هم احتملا شاهد چنین رویکردی از جانب شرکت ها و بنگاههای امریکایی  با واسطه و بی واسطه خواهیم بود . به شرط انکه خودمان سنگ جلو پای سرمایه گذاران پرتاب نکنیم و با شعارهای ظاهرا انقلابی اب به اسیب سرسخت ترین دشمن انقلاب نریزیم . تجارب گذشته نشان داده سهام داران و مدیران شرکت های امریکایی منافع خود را در گرو ماجراجویی های ایدئولوژیک ترامپ قرار نمی دهند.  در حوزه دولت امریکا  هم ما با یک جریان یکدست مواجه نیستیم بلکه دست کم دو جریان اصلی در نظام سیاسی امریکا وجود دارند که یکی از جریان ها موافق تحریم های دولت آمریکا نیست که بیشتر در بدنه کارشناسی وزارت امور خارجه امریکا هستند  آنها با تحریم ها موافق نیستند زیرا آنها نگاه کارشناسی و تخصصی نسبت به موضوع تحریم ها دارند و تحریم ایران را محروم کردن ذی نفعان امریکایی از بازار ایران می دانند .اما جریان دیگر ترامپ و اطرفیان او هستند که مردم ایران راتحت القائات اسراییل  هدف قرار داده اند  اما نمی توانند  تحریم ها را به صورت دراز مدت دهند چون ایران توان مقابله با آنها را به اشکال مختلف دارد.

۲- اتحادیه اروپا هم یکی از عواملی است که باعث می شود تحریم های جدید آمریکا علیه ایران در نهایت محکوم به شکست شود.اتحادیه اروپا و کشورهای مهم اروپایی به شکل بی سابقه ای در این دوره با تحریم ها مقابله کرده و به دنبال ایجاد ساز و کاری برای دور زدن تحریم های آمریکایی است. جلسه روسای دول اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل با حضور ترامپ را کم اهمیت ندانید که حتی ترزا می نخست وزیر انگلستان نیز که طبیعتا متحد راهبردی امریکا ست چندان با ترامپ همسو نبود. در گذشته چنین شکافی میان اروپا و آمریکا در قبال ایران وجود نداشت .وقتی خود دولت های اروپایی و اتحادیه اروپاچنین موضعی در قبال تحریم ها دارند ، طبیعتا شرکت ها و بنگاه های اروپایی ، زودتر تحریم ها رو دور خواهند زد و همکاری های اقتصادی خود را با ایران ادامه خواهند داد از این رو با ایجاد کانال مبادلات مالی تحریم های امریکا را کم اثر خواهند کرد. نقش چین و هند و روسیه در کم اثر سازی تحریم های امریکا دیگر نیاز به استدلال ندارد.

تازه باید توجه داشت آنچه به عنوان مواضع اروپایی ها اعلام می شود بخشی از واقعیت است به عبارت دیگر  کشور ها و بنگاهای اروپایی سعی نمی کنند با  موضع گیری های ضد آمریکایی ، ایالت متحده را علیه خود تحریک نکنند . اما در عمل حتما جلوتر اقدام خواهند کرد و تحریم ها را کم  اثر خواهند کرد.

۳- نکته سوم به خود ایران بر می گردد که موجب محکوم به شکست شدن تحریم های جدید آمریکا می شود . در ایران بخش خصوصی و دولتی ، هیچ گاه با همراهی و حتی بی تفاوتی آمریکا مواجه نبوده و همیشه با کارشکنی و دشمنی  آمریکا مواجه بوده و سابقه  طولانی حداقل ۴۰ ساله دارد نکته جالب این است که بر خلاف تصور عمومی  قبل از انقلاب هم حتی آزار و اذیت های این امریکا علیه مردم ایران وجود داشته است.

ایران در مقابل تحریم های آمریکا زخم خورده و آب دیده است و راه نجات خود را از این تحریم ها یاد گرفته است .دولت های مختلف در ایالات متحده آمریکا هر چند سیاست های متفاوتی در قبال ایران اتخاذ کردند اما همه آنها اعم از جمهوریخواه و دموکرات تحت تاثیر لابی های منتفذ ضد ایرانی “عربی و عبری”  رویکرد خصمانه ای داشتند . البته این نگاه ؛ تفاوت دولت ها و روسای جمهور را نفی نمی کند . برای مثال اوباما و ترامپ هر دو سیاست چماق و هویج را علیه ایران اجرا کردند اما اوباما سعی کردن هویج برجام را برجسته تر از چماق تحریم کند اما ترامپ فقط چماق را بلند کرده است .در حالی که  دولتی در آمریکا می تواند ایران را تحت تاثیر قرار دهد که سیاست چماق و هویج را کنار گذاشته  و در واقع سیاست اهدای کیک  بزرگ بابت تاوان بیش از نیم  قرن ظلم و ستم علیه مردم ایران اجرا کند .  اما متاسفانه این نگاه و رویکرد در آمریکا هر چند پایگاهی دارد اما هنوز در حاشیه قرار گرفته و تحت تاثیر سیاست های خصمانه لابی های فعال در آمریکا اجرا نشده است و متاسفانه لابی های ایران دوست هم نتوانستند نقش موثری در خنثی سازی ان ایفا کنند . با توجه به این دلایل می توان نتیجه گرفت سیاست های خصمانه آمریکا آن چنان که تصور می کند بر ایران تاثیر گذار نخواهد بود . البته این پیش بینی منوط به حفظ یکپارچگی داخلی ، ارتقای کارامدی مدیریتی ، تعامل خوب و سازنده در روابط بین الملل ، دیپلماسی فعال رسانه ای و عمومی و اقناع افکار عمومی داخل ایران است .

 

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

2 − یک =

دکمه بازگشت به بالا