چند خاطره کوتاه از مرحوم ایت الله شیخ محمد یزدی
ایت الله شیخ محمد یزدی از جمله سیاست مداران ایرانی است که همیشه ضمن احترام به کسوت روحانیت و شیخوخیت او ؛ نسبت به نحوه بیان مواضع سیاسی او موضع انتقادی داشتم و اخرین نقد من هم به او مربوط به یک ماه قبل و ماجرای سید کمال حیدری بود که در مقاله ای مطرح شد .اما امروز که او درگذشت ذکر چند خاطره کوتاه را خالی از لطف نمی دانم.
۱- شناخت من از شیخ محمد یزدی به امامت جمعه او در دانشگاه تهران باز می گردد . زمانی که با همکلاسی های مدرسه اسلامی ثقفی در خیابان ۱۷ شهریور با شوق به نماز جمعه می رفتیم و در پارک لاله به بازی و برنامه های پرورشی مشغول بودیم تا خطبه ها اغاز شود. گوش ما در دانشگاه تهران با چهار صدا اشنا بود. صدای ایت الله خامنه ای ، مرحوم ایت الله هاشمی ، مرحوم ایت الله موسوی اردبیلی و بعد ها ایت الله یزدی .بویژه وقتی درخطبه دوم که بحث های سیاسی می شد اغلب صدای او بلند می شد و انگار نه انگار که خطیب همان خطیب خطبه اول است . این سالها گذشت. در در دوران ریاست او بر قوه قضاییه عکس او را در کنار عکس امام و رهبری و مرحوم اقای هاشمی بر دیوارهای ساختمان تابعه دستگاه قضا می زدند و اولین مواجهه من با او در قالب قاب عکس قاضی القضات بود. در برخی ادارات وابسته به قوه در دیوارها هم عکس او نقاشی می شد. الان چند سالی است بحمدلله سنت نصب عکس مقامات بر روی دیوارها به استثنای امام و رهبری کنار گذاشته شده است .
۲- سال ۱۳۷۶ با تعدادی دیگر از دوستان دوره کوتاه خبرنگاری تلویزیونی را در دانشکده صداوسیما می گذراندیم . در پایان دوره قرار شد از زندان اوین بازدید کنیم . باید رییس قوه دستور می داد با هماهنگی بیژن نوباوه وطن مدیر وقت اخبار داخلی صداوسیما با ایشان صحبت کردیم و با روی باز به رییس سازمان زندانها دستور داد که زمینه حضور ما خبرنگاران در اوین فراهم شود. یادمه از ایشان خواستیم امکان دیدار با زندانیان سیاسی هم فراهم شود و بدون هیچ ملاحظه ای موافقت کرد و نتیجه این شد که با مرحوم عباس امیر انتظام سخنگوی دولت موقت که محکوم به حبس ابد بود و مرتضی فیروزی سردبیر تهران تایمز که به اعدام محکوم شده بود هم دیدار کردیم . شرح این دیدارها باشد برای فرصتی دیگر .جالب بود از زندان زنان در اوین هم بازدید کردیم . محل شهادت شهید کچویی در کنار استخر معروف زندان اوین هم خیلی جالب و دیدنی بود.
۳- اولین بار که متوجه شدم عزت الله ضرغامی غیر از سینما با حوزه امنیتی و قضایی هم ارتباط دارد در دفتر رییس قوه قضاییه در دوره ایت الله یزدی بود . ضرغامی در ان دوره سمت خاصی نداشت در دولت دوم خرداد از معاونت وزارت ارشاد کنارگذاشته شده بود از جانب مرحوم یزدی مامور شده بود با اکبر گنجی در زندان دیدار کند و گزارشی به رییس قوه بدهد. هنوز نامه ابلاغ به اقای ضرغامی در گوشه خاطراتم به جای مانده است .شنیدم اقای ضرغامی روایت این رویداد را بازگو کرده که جای خرسندی دارد.
۴- با تعدادی از فعالان فرهنگی با ایت الله یزدی در دفتر او بعنوان رییس قوه قضاییه دیدار کردیم . در بازگویی خاطرات سیاسی دوران بعد و قبل ازانقلاب دچار اشتباهات تاریخی می شد و اطرافیان به ایشان محترمانه تذکر می دادند اما می پذیرفت و اصلاح می کرد.
۵- شیخ بعنوان رییس قوه قضاییه مصاحبه مطبوعاتی برگزار کرده بود و سالن مملو از خبرنگاران داخلی و خارجی بود. از او پرسیدند ایا نمی خواهد در پرونده اعدام مرتضی فیروزی سردبیر تهران تایمز دخالت کند؟ با صراحت گفت با مادر و همسر مرتضی فیروزی ملاقات کرده و خانواده متهم را متدین و محترم دیده از این رو تصمیم گرفته از اختیارات ویژه رییس قوه قضاییه برای اعاده دادرسی استفاده کند وچنین هم کرد و فیروزی را از اعدام به اتهام جاسوسی نجات داد. بعدا هویدا شد علی اکبر ناطق نوری در این ماجرا واسطه شده بود گویا فیروزی با دفتر ریس مجلس همکاری خبری داشته و روسای قوه قضاییه و مقننه قبول نداشتند که فیروزی جاسوسی کرده باشد.
۶- در اجلاس های سالانه مجلس خبرگان هم دست کم سالی دوباردر شهریور و اسفند شیخ را می دیدم که با عصا و سختی در هیات رییسه مجلس خبرگان مستقر می شد اما همیشه در خبرگان رهبری تا زمانی که مرحوم هاشمی رفسنجانی در قید حیات بود همه ی اعضا کم رنگ بودند چون حضور هاشمی پر رنگ بود. البته تا زمانی که ایت الله مشکینی در قید حیات بود مرحوم مشکینی بسیار مورد احترام اعضا از جمله اقای هاشمی بود.مواعظ اخلاقی ایت الله مشکینی در ابتدای جلسات خبرگان برای حدود هشتاد ایت الله دیگر شنیدنی بود.
در سالهای اخیر شیخ محمد یزدی بیشتر بواسطه موضع گیری های غلاظ و شداد شناخته می شد . اصولگرایان این مواضع را به حساب انقلابی بودن او می گذاشتند و اصلاح طلبان به حساب تندروی و محافظه کاری .
بهر حال پیرمرد سیاست مدار در حدود ۹۰ سالگی درگذشت . دیگران هم دیر یا زود دار فانی را وداع می گویند . مهم ان است که فارغ از موضع گیری های ناشی از حب و بغض فردی و جناحی دیگران ، از هر مسئول و مدیری و صاحب منصبی کارنامه ای مملو از پرهیزکاری ، خداترسی ؛ سلامت نفس ، دلسوزی برای مردم ؛ ذکاوت و کاردانی ، میهن دوستی ؛ صداقت و راستی و تلاش بی وقفه برای کاستن از درد و رنج مردم بویژه ضعفا به یادگار بماند وگرنه عنوان ها و خدم و حشم و لقب ها مثل کف روی اب بی اعتبار است . انچه می ماند و مهم است رضای خدا و رضایت بندگان منصف خداست و همه این فراز و فرودها و خاطرات اگر موجب اعتلا و ارتقای روحی و معنوی و انسانی نشود لقلقه زبانی بیش نخواهد بود.