سفر بایدن به منطقه پروژه ای ضدایرانی است
سفر بایدن به منطقه پروژه ای ضدایرانی است و عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان در این چهارچوب نیز به زودی محقق می شود.
همزمان با سفر منطقه ای “جو بایدن” رئیس جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه، تحلیل ها و تفسیرهای مختلفی در مورد اهداف و نیات اصلی این سفر و پیامدهای احتمالی آن مطرح می شود. در این راستا، تحلیلگران مختلف هرکدام انگیزه ها و اهداف متفاوتی را در مورد سفر منطقه ای بایدن مطرح می سازند و تحقق آن را برای واشینگتن مهم ارزیابی می کنند. با این حال در این میان، مساله تلاش بایدن جهت میانجی گری در روند گسترش دستورکار عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل و به طور خاص زمینه چینی برای عادی سازی روابط عربستان سعودی با این رژیم، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
به گزارش فرارو، در این چهارچوب، برخی بر این باورند که تاکیدات بایدن مبنی بر اینکه وی نخستین رئیس جمهوری است که از اسرائیل با هواپیما به عربستان سعودی سفر خواهد کرد و در عین حال اقدام عربستان در بازگذاشتنِ حریم هوایی خود به روی پروازهای تجاری اسرائیلی و البته انتشار گزارش های مختلف مبنی بر دیدارهای مخفی مقام های عربستانی و اسرائیلی با یکدیگر(آخرین نمونه این گزارش ها به ماه ژوئنِ سال جاری و دیدار مقام های اسرائیلی و سعودی در مصر باز می گردد)، همه و همه گواهی بر این مساله هستند که بایستی به زودی و در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی، انتظار شنیده شدنِ خبر عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل را داشته باشیم.
با این حال، شماری از تحلیلگران و مفسران بر این باورند که هیات حاکمه سعودی در شرایط کنونی، جدای از تمایل خود جهت عادی سازی روابط با اسرائیل، با چالش و موانع متعدد داخلی، منطقه ای و بین المللی در این رابطه رو به رو است و اساسا توان مدیریت این چالش ها را در شرایط کنونی ندارد. از این رو، در سفر جاری بایدن به منطقه نیز سعودی ها سعی خواهند کرد تا به هر نحو ممکن از اصرارهای طرف های خارجی جهت پیشبرد دستورکار عادی سازی روابط با اسرائیل طفره روند و آن را به آینده موکول سازد. در عین حال، سعودی ها بر آن خواهند بودند تا روند عادی سازی روابط خود با اسرائیل را به صورت تدریجی به پیش برند و در این چهارچوب، قرار گرفتن با اسرائیل در قالب پیشبرد طرح سپر دفاع هوایی منطقه ای و یا پذیرش پروازهای تجاری و مسافری و حتی نظامی اسرائیلی را به مثابه زمینه سازی هایی جدی جهت عادی سازی آشکار روابط خود با اسرائیلی ها در آینده ارزیابی می کنند.
فرارو در گفتگو با سه کارشناس حوزه سیاست خارجی، به بررسی این سوال بنیادین در شرایط کنونی پرداخته که آیا همزمان با سفر بایدن به عربستان سعودی، زمان عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل و رونمایی آشکار از این پروژه نیز فرارسیده است؟ در واقع، شانسِ تحقق دستورکار مذکور در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی چقدر است؟
“امیر دبیری مهر”، استاد علوم سیاسی و پژوهشگر مسائل خاورمیانه نیز در پاسخ به این سوال که آیا سفر بایدن به عربستان را باید نقطه آغازی بر رونمایی از پروژه عادی سازی روابط رژیم اسرائیل و عربستان سعودی دانست؟ گفت: “من بر این باورم که دستورکار عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان به زودی محقق می شود زیرا اگر این مساله قرار نبود محقق شود، اسااسا اعلام نمی شد و سفر بایدن نیز انجام نمی گرفت. با توجه به عرف جاری در دیپلماسی و حوزه روابط بین الملل، کارشناسان و مدیرانِ سیاست خارجی کشورها، تمامی ابعاد یک موضوع را سنجیده و ارزیابی می کنند و پس از رفع همه موانع و ایجاد زمینه های یک توافق، مقامات عالی‌رتبه کشورها در مورد آن ها اظهارنظر می کنند یا حتی توافقاتی را امضا می کنند.
در موردعادی سازی روابط اسرائیل و عربستان نیز همین وضعیت برقرار است و من فکر می کنم عادی سازی روابط ریاض و تل آویو به زودی اتفاق خواهد افتاد. حال اگر در آینده موانعی بر سر راه اجرای یکچنین توافقی ایجاد شود، ان ها در واقع رویدادهایی پیش بینی ناپذیر هستند و نمی توان آن ها را مانع اراده طرفین توافقنامه به حساب آورد. در این چهارچوب مثلا می توان به مخالفت هایی که در دورن جامعه عربستان و از سو طیف ها و گروه های مختلف این کشور مطرح می شود و یا ایران و یمنی ها و دیگر بازیگران منطقه ای و به طور کلی جهان عرب نیز آن ها را بروز خواهند داد و همین مسائل می توانند پیامدهایی را برای عربستان به دنبال داشته باشند اشاره کرد”.
این تحلیلگرِ مسائل خاورمیانه در پایان گفت: “با این حال، هم عربستان و هم اسرائیل در مسیر عادی سازی روابط خود مصمم هستند. البته که هیچکدام از این مسائل درنهایت به نفع ایران تمام نخواهند شد. تردیدی نیست که سفر بایدن به عربستان و اسرائیل بر ضد منافع ایران خواهد بود و در همین چهارچوب شاهد بودیم که بایدن در بدو ورود به اسرائیل و مصاحبه با تلویزیون این رژیم تاکید کرد که سپاه را از فهرست گروه های تروریستی خارج نخواهد کرد (حتی به قیمتِ شکست مذاکرات احیای برجام). این در حالی است که در مذاکرات غیرمستقیم اتمی میان ایران و آمریکا، قرار بود که سپاه از فهرست مذکور(FTO) خارج شود اما در عین حال، تحریم های سپاه باقی بماند. با این حال موضع اخیر بایدن در جریان سفر به اسرائیل نشان می دهد که شرایط به هیچ عنوان به نفع ایران نیست و وضعیت برای ما با محذوراتِ بیشتر و بیشتری همراه خواهد شد.
