آیا رعایت نکردن حجاب اجباری مصداق هنجار شکنی است؟

۰ 2

بحث نظری :

در اصطلاح جامعه‌شناسی هنجارها را الگوهای استانداردشده رفتار هستند. این الگوها نشان‌دهنده رفتار ایده‌آل یا مطلوب جامعه است .بنابرابن اگر قانونی دیگر مطلوب جامعه نیست آن قانون ضد هنجار است و باید ملغی شود. هنجارها در جامعه‌شناسی به‌عنوان یک قاعده رفتاری عمل می‌کنند که نه فقط افراد برای انجام کارها از آن پیروی می‌کنند، بلکه در عین حال رفتار انسان‌ها با آن سنجیده می‌شود.بنابراین هنجارهای اجتماعی است که تعیین می‌کند انسان چه باید بگوید و از گفتن چه چیزهایی باید اجتناب ورزد. باید چگونه بیندیشد و چگونه رفتار کند و به همین دلیل هر کس سعی می‌کند رفتار خود را با هنجارهای اجتماعی سازگار نماید تا جامعه او را به عضویت خود بپذیرد.قوانین، طرز لباس پوشیدن، مقررات رسمی و اداری، احکام فقهی و شرعی، برنامه تحصیلی، قواعد ورزش‌ها و بازی‌ها، آداب و رسوم و نظایر آن از جمله هنجارهای جامعه محسوب می‌شوند.

به‌طور کلی می‌توان گفت هنجار اجتماعی چند مشخصه دارد:

۱- قاعده و استاندارد رفتار اجتماعی (تنظیم روابط اجتماعی، فعالیت مشترک و کنش اجتماعی)؛

۲- رعایت کردن اکثریت؛

۳- مجازات در صورت عدم رعایت.

در نتیجۀ این سه عامل است که هنجار در واقع یک دستورالعمل رفتار اجتماعی یا به قول رالف دارندورف و دیگران یک “گرامر اجتماعی” می‌شود. زیرا نقش عمده هنجار در جامعه، تنظیم نظم اجتماعی و تبعیت از آن‌ها در روابط اجتماعی است.

تطبیق نظریه با مساله حجاب در ایران :

بر این اساس عدم رعایت حجاب یعنی روسری سر نکردن در جامعه امروز ایران به هیچ وجه هنجار شکنی محسوب نمی شود . هر چند ارزش هم محسوب نمی شود بلکه حداکثر یک انتخاب و‌ترجیح است .من صدها خانم می شناسم که روسری سر نمی کنند اما نماز خوان هستند و ماه مبارک رمضان امسال روزه دار بودند . ‌و این انتخاب ها را متناقض هم نمی دانند و در مقابل زنان محجبه لافید به دین و شریعت می شناسم .اما در جامعه ایرانی و بسیاری جوامع عریان کردن بدن از جانب زن و مرد در ملا عام مصداق هنجار شکنی محسوب می شود اما در این موارد هم دخالت حکومت و نیروهای نظامی و‌انتظامی لازم نیست و جامعه و‌بطور خاص خانواده ها بصورت خودجوش به آن واکنش نشان می دهد و اتفاقا مردان ایرانی دخالت دیگران در مسایل مربوط به پوشش همسران ‌‌و‌دخترانشان را نوعی تجاوز به حریم خصوصی خود می دانند.

بنابراین می توان گفت اگر کسی یا نهادی عدم رعایت حجاب اجباری را مصداق هنجار شکنی می داند دچار خطای اساسی در تشخیص مصداق است و لازم است مقداری ‌وجود صفحه ای درباره این مفهوم مطالعه و‌تعمق کند.

به نظر من مبارزه با هنجارشکنی بسیار لازم است اما مصداق های هنجارشکنی در جامعه ایرانی حجاب نیست بلکه برخی از آنها عبارتنداز:

۱- زمین خواری تحت پوشش حوزه علمیه

۲- ریاکاری و دین فروشی و‌تظاهر به دینداری

۳- دخالت در حریم خصوصی مردم بدون وجاهت قانونی

۴- انتصاب کودن و‌ابلهان بر مناصب مهم

۵-اغماض در برابر تخلفات خودی ها

۶- افرایش سرسام اور قیمت ارز

۷- کاهش مداوم ارزش پول ملی

۸- جولان مفسدین و‌متخلفین

۹- کیف قاپی و‌خفت گیری در روز روشن

۱۰- فروش خودروی بی کیفیت با قیمت نجومی

۱۱- تخریب محیط زیست و‌پارک به بهانه ساخت مسجد