حافظ خوانی مقدمه حافظ شناسی

ای بـی‌خبــر بکــوش کـه صاحب خبــر شوی
تــا راهــــرو نباشی کـی راهـبـر شـوی
در مکتب حقایق پیش ادیـب عشـق
هان ای پسر بکـــوش که روزی پدر شوی
دست از مس وجود چو مردان ره بشوی
تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی…
در تقویم رسمی کشور روز بیست مهر روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شده، لذا دکتر امیر دبیری مهر سراغ فربد شکوهی حافظ پژوه رفتند.
علاقمندان صحیح خوانی اشعار حافظ می توانند این برنامه رو دوشنبه نوزدهم مهر از ساعت دوازده و ده و تکرار ان را فردای همان روز یعنی سه شنبه بیست مهر از روی موج اف ام ردیف نود و چهار مگاهرتز، شبکه رادیویی تهران بشنوند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، فربد شکوهی، حافظ‌پژوه با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران ۲۰ مهر همزمان با روز بزرگداشت حافظ گفت: برای اینکه دستکم روخوانی مناسبی از دیوان حافظ داشته باشیم و در وهله بعدی مفهوم ابیات را به درستی دریابیم می‌توانیم به کتاب‌هایی از حافظ پژوهان معتبری مانند بخوانند میرجلال الدین کزازی، خلیل رهبر، بهروز ثروتیان، منوچهر مرتضوی، بهائ الدین خرمشاهی، سعید حمیدیان، استعلامی، غلامحسین جلالیان مراجعه کنیم.
شکوهی افزود: علاقمندان به حافظ در مراحل بعدی نیز می‌توانند به گزارش های عرفانی برای درک مفاهیم و معانی والاتر مراجعه کنند.

او با اظهار تاسف از اینکه در برخی مواقع اشعار دیوان حافظ درست خوانده نمی‌شود و فایل‌هایی که از این قرائت تهیه می شود نیز در فضای مجازی دست به دست میگردد گفت: در همین راستا دیوان حافظی را اعراب گذاری کردم که با نام «جلوه حافظ» به زودی منتشر می شود. در این کتاب برای هر بیت علاوه بر گزارش ساده، اعراب گذاری و گزارش ادبی نیز نوشته شده است . این واژه ها از خود دیوان حافظ تفسیر شده و نو بودن این کتاب از همین حیث است.
این حافظ‌ پژوه درباره اهمیت روخوانی درست از اشعار حافظ گفت: اگر معنا و مفهوم در اثر قرائت اشتباه تغییر نکند ایرادی ندارد ولی وقتی که حرف شاعر و ساختار معنایی جمله تغییر می‌کند این به مفهوم کلی شعر صدمه می‌زند.
به گفته شکوهی در حال حاضر دیوان حافظ با لهجه تهرانی خوانده می‌شود و اتفاقا هم‌زبانان افغانی و تاجیکی که «میخانه» را نه با کسره که با فتحه ادا می‌کنند اشعار حافظ را درست می‌خوانند.

او درباره علت نام گذاری روز ۲۰ مهر به نام روز حافظ گفت: براساس روایتی که در کتاب «بازتابها» نوشته محمدعلی اسلامی ندوشن وجود دارد حافظ، مدام دم از مهر و مهربانی زده و اشعار خوبی نیز سروده است بنابراین نمره او ۲۰ و ماه مهر نیز به او اختصاص داده شده است. .حافظ در اندیشه ایرانیان زنده است چون هر روز از حافظ و اندیشه های او بهره می بریم .
او افزود: در حالی که در سال‌های گذشته آواز‌خوانان در سرودهای خود از اشعار سعدی بهره می‌بردند ولی این در سال های اخیر – نیم قرن اخیر- اغلب این افراد به حافظ روی آورده اند.

او با اشاره به وجود تصحیح ها و نسخ مختلف از حافظ گفت: در برخی از دیوان های حافظ، غزل‌ها و ابیاتی وجود دارد که حافظ شناسان آنها را تایید نمی کنند. علت آن نیز این است که ۶۰۰ سال گذشته صنعت چاپ نبود و کتاب‌ها نسخه برداری می شده است. برخی نسخه بردارها برخی کلمات را به نادرستی روایت کرده اند.
او افزود: گاهی این اشتباه ها از کم سوادی و گاهی خلط با ذوق نسخه نویس شده است و از قول حافظ کلماتی تغییر و یا اضافه شده است ، گاهی نیز ابیاتی حذف شده است. این ابیات اغلب از حسن دهلوی و روح عطار بوده است که همگی دارای کژی است. او به عنوان نمونه از بیت « از سنگ ناله خیزد » نام برد که اصل آن « از سنگ گریه خیزد» است.

این حافظ پژوه درباره تفال به حافظ و پیشینه آن در فرهنگ ایرانیان گفت: از قدیم مروای نیک به معنای فال خجسته و مرغوا به معنای فال بد در این فرهنگ وجود داشته است. البته در زمان رودکی و قبل تر از او زمان ساسانیان هم فال نیکو می‌زدند و از واژه مروا استفاده می‌کردند و در زمان حافظ هم خود حافظ، تفال می زده است.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبکه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی با شناسه tehraan۳۶۰@ پیدا و همراهی کنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیکیشن ایران صدا دریافت کنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذکر منبع مجاز است.