علل برکناری اولین وزیر دولت پزشکیان : اهداف سیاسی یا نگرانی اقتصادی

منبع : روزنامه النهار چاپ بیرون نوشنه امیر دبیری مهر

پس از انتخاب مسعود پزشکیان بعنوان نهمین رییس جمهور ایران در تحلیلی در روزنامه النهار العربی نوشتم که یکی از چالش های پیش روی او ٬ مجلس نهم شورای اسلامی است که اکثریت ان را اصولگرایان و محافظه کاران مخالف دولت تشکیل می دهند. هنوز ۶ ماه از تشکیل دولت جدید در ایران نگذشته که همین مجلس با استیضاح عبدالناصر همتی وزیر ااقتصاد ایران نشان داد در مخالفت با دولت بسیار جدی است و شعار دولت وفاق مسعود پزشکیان نتوانسته انها را به همراهی با دولت مجاب کند. رای ۱۸۲ نماینده مجلس از ۲۷۳ نماینده حاضر در جلسه دوم مارس به برکناری وزیر ۶۷ ساله اقتصاد ایران شاهدی بر این ادعاست و نشان داد ورای دلایل اقتصادی مطرح شده برای استیضاح٬  اهداف سیاسی مهمی نیز پیگیری می شود. نمایندگان خواهان برکناری همتی او را به مدیریت غلط اقتصادی که موجب افزایش قیمت ارزهای خارجی و کاهش ارزش پول ملی شده متهم کردند اما ۸۹ نماینده موافق همتی و رسانه های طرفدار دولت معتقدند تلاش او برای خصوصی سازی ایران خودرو بعنوان بزرگترین شرکت خودروی سازی ایران با ارزش ۱۰ میلیارد دلار و  ازاد سازی قیمت ارز و حذف رانت های ارزی برخی شبکه های با نفوذ سیاسی و اقتصادی علل اصلی  برکناری او بوده . فارغ از این که کدام ادعا درست است می توان دو دلیل مهمتر و اساسی تر برای برکناری این اقتصاد دان و سیاست مدار قدیمی ایرانی از دولت را ذکر کرد

.دلیل نخست به نگرش سیاسی همتی باز می گردد .عبدالناصر همتی با ۴۰ سال سابقه سمت های مهمی مانند معاونت سیاسی صداوسیما٬ مدیرعاملی بانک ملی ٬ ریاست بیمه مرکزی ٬ ریاست بانک مرکزی از نظر سیاسی به حزب کارگزاران سازندگی ایران نزدیک است حزبی که روند توسعه ایران را در گرو تعامل و ارتباط خوب  با کشورهای غربی بویژه امریکا می داند . همتی بعنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری در سه سال قبل و بعنوان وزیر اقتصاد ایران در ۶ ماه گذشته نیزبارها اعلام کرد کلید حل مشکلات اقتصادی ایران و جبران کسری بودجه ٬ در سرمایه گذاری خارجی است و بدون تنش زدایی از سیاست خارجی و بهبود رابطه با قدرتهای مهم غربی از جمله امریکا این هدف محقق نمی شود. این نظر دقیقا در نقطه مقابل نگاه اکثریت مجلس اصولگراست که به تبعیت از ایت الله خامنه ای معتقدند برای حل مشکلات اقتصادی ایران نباید روی سرمایه گذاری خارجی و مذاکره و رابطه با امریکا حساب کرد. مخالفین همتی معتقدند او با تصمیم های خود که منجر به افزایش قیمت دلار و طلا شده قصد داشته نظام سیاسی را وادار به مذاکره با امریکا کند بنا براین حضور چنین فردی در راس اقتصاد کشور به مصلحت نظام جمهوری اسلامی نیست .

دلیل دوم برکناری همتی به دولت و شخص رییس جمهور باز می گردد. جریان افراطی حاضر درمجلس به جبهه پایداری که بعد از فوت ابراهیم رییسی و شکست سخت سعید جلیلی درانتخابات زودهنگام ریاست جمهوری بسیار خشمگین و ناراحت است با تمام قوا تلاش می کنند دولت پزشکیان را به سوی استعفا سوق دهند تا دوباره فرصت برای بازگشت  انها به قدرت فراهم شود. این جریان تحت پوشش شعار خالص سازی – شبیه سیاست مک کارتیسم  در امریکا در دهه ۶۰ میلادی –  قصد دارند با حذف همه نیروها در مناصب مدیریتی به بهانه گرایش به غرب ٬ همه مناصب سیاسی و اقتصادی و تصمیم گیری در کشور را به وابستگان حزبی خود واگذار کنند و راه رسیدن به این هدف ٬ تضعیف و سقوط دولت مسعود پزشکیان زودتر از ۴ سال مهلت قانونی ان است . از این رو به نظر می اید برکناری وزیر اقتصاد اخرین استیضاح وزیران در دولت نخواهد بود و برخی دیگر از وزرا هم در لیست برکناری قرار دارند. همین جریان در ماههای گذشته  خواهان برکناری ظریف معاون راهبردی رییس جمهور نیز بود .با برکناری همتی ٬ مجلس اصولگرا نشان داد به شعار دوت وفاق مسعود پزشکیان توجهی ندارد و احتمالا روند تقابل مجلس و دولت در ماههای اینده تشدید خواهد شد. گفتنی است دولت پزشکیان نیز با فقدان یک برنامه منسجم در حوزه های مختلف بویژه اقتصاد و عقب نشینی از وعده های خود مانند بهبود رابطه با امریکا و رفع فیلترینگ شبکه های اجتماعی روز به روز از مردم فاصله می گیرد و فرصت مناسب تری را به مخالفین خود برای حمله دولت فراهم می سازد. به عبارت دیگر هر چه دولت پزشکیان از وعده هایی که بر اساس انها موفق شد رای ۵۰ درصد از واجدین رای را جذب کند بیشتر  فاصله یگیرد و پایگاه اجتماعی خود را از دست بدهد  حمله مخالفین سیاسی و حزبی به دولت تشدید و اثر بخش خواهد شد و برکناری همتی وزیراقتصاد اغاز این فرایند است .