سیلی تاریخ بر گوش اراده انسان
تاریخ ماجرای عجیبی‌دارد خودش روایت مجموعه رخدادهایی است که انسان‌ها رقم می‌زنند اما گاهی‌تاریخ بالای سر انسان‌ها و اراده و‌تصمیم آنها پرواز می کند و در این مواقع است که قدرت خود را نشان می‌دهد. بویژه با گاهی با حوادث ناگهانی و غیر‌مترقبه موجب تغییرات بزرگ می‌شود آنقدر که انسان‌ها که نمی‌خواهند عاملی بزرگ‌تر و‌موثرتر از خود را در ساختن جهان واقع به رسمیت بشناسند برای درک پرواز بلندتاریخ دست به تحلیل‌و‌تفسیر های عجیب و‌غریب می‌زنند و تلاش می کنند تاریخ را بادبادک و انسان‌ها را بادبادک باز معرفی کنند. البته شاید هم گاهی دستی و بادبادک بازی هم در کار باشد اما همیشه اینگونه نیست . اما اگر اراده و نقشه و اهداف انسان‌ها در رخدادها دخیل باشد نمی توان و نباید نقش تاریخ و رخدادهای غیر قابل محاسبه را در ساختن دنیای پیرامون ما نادیده گرفت. تاریخ مملو از این رخدادهاست .
انسان هنوز به این قدر معرفت دست نیافته که بداندهمه چیز را نمی‌داند و نمی‌تواند پیش بینی کند وگرنه امیدوار تر و صبورتر و عاقل تربود و این مقدار نگران آینده نبود.
در خوانش دینی این مفهوم همان است که می گوید دست خدا بالاتراز دیگر دستهاست و‌مومنان به آن باور دارند و هگلیست ها آن را روح تاریخ می دانند.
