اسلایدر / مهمترین مطالببرنامه رادیوییمصاحبه و گفتگو

نام های خانوادگی ما از کجا امده ؟

تاریخ اجتماعی جذاب ترین بخش و شاخه تاریخ است که در سایه تاریخ رجال سیاسی و دودمان های صاحب قدرت به حاشیه رفته است. در برنامه گفتاورد رادیو تهران با اقای سیف الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال که از جمله با تجربه ترین کارشناسان این سازمان است درباره هر انچه سوال در خصوص ثبت احوال هست گفتگو کردم از جمله اینکه نام های خانوادگی ما از کجا امده؟ مشروح این گفتگو را در لینک زیر بشنوید.

 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، سیف اله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران با اشاره به پیشینه شکل گیری ثبت احوال در ایران گفت: این تشکیلات از اواخر دوره قاجار –حدود ۱۰۳سال قبل – به عنوان نخستین حوزه ثبت احوال راه اندازی شده است.

به گفته او ۳ دی ماه روز ملی ثبت احوال نام گذاری شده است. در این روز نخستین شناسنامه برای خانمی با نام فاطمه ایرانی صادر شده است. پیش از این اسامی فرزندان و اعضا خانواده در حاشیه قرآن ثبت می شده است .

این پژوهشگر با بیان اینکه در سال ۱۲۹۷ نام خانوادگی افراد بر اساس حرفه آنها مشخص می‌شد، افزود: سلمانی، زارع، نجار، بقال، بارفروش و .. نام های خانوادگی آن دوران هستند که هنوز هم بسیاری از آنها روی افراد باقی مانده است.

ابوترابی افزود: از سال ۱۳۰۴ در اغلب نقاط کشور ثبت احوال شکل گرفت و از آن به بعد همه شهروندان صاحب مدرک شناسایی که شامل سند موالید و یا اظهارنامه می شود را دریافت کردند.

او درباره شرایط تغییر نام و نام خانوادگی شهروندان گفت: اگر کسی بخواهد نام خانوادگی را استفاده کند که پیش از آن وجود داشته است باید از اولین نفری که این نام خانوادگی برای او ثبت شده اجازه بگیرد. در واقع نام خانوادگی ها مالکیت معنوی دارند.

ابوترابی از بازنگری چندباره در قانون ثبت احوال گفت: سال ۱۳۶۸ برای نخستین بار قانون نام‌گذاری ها تغییر یافت. در این قانون امکان تغییر نام های خانوادگی نامتعارف که در دو سه دهه اخیر اوج یافته بود فراهم شد.

سخنگوی سازمان ثبت احوال همچنین از سکونت‌محور شدن خدمات ثبت احوال خبر داد و افزود: در حال حاضر بیش از یک میلیون و ۲۹۰ هزار سند الکترونیکی در ثبت احوال وجود دارد و تمامی خدمات در نزدیک ترین مکان به محل سکونت شهروندان ارائه می شود.

به گفته این مسئول امروزه نوجوانان بیشتر از هر قشری درخواست تغییر نام خانوادگی خود را دارند.

او درباره اولویت تغییر نام ها و نام های خانوادگی در ثبت احوال نیز گفت: اسامی مشترک بین زن و مرد از موارد اولویت‌دار تغییر در سازمان ثبت احوال است. به گفته او این تغییرات در نتیجه گواهی برخی از روانپزشک ها صورت می گیرد که برخی شهروندان به علت نام نامناسب دچار افسردگی شده اند. پیش از این باید شهروندان برای تغییر به دادگاه مراجعه می کردند .

او درباره شرایط تغییر نام افزود: امروز در کمیته نام ها اسامی اعم از نام های مذهبی و غیر مذهبی تغییر می یابد ولی شرایطی که برای تغییر نام باید لحاظ بشود این است که باید فراوانی نام جدید بیشتر باشد یا مدارکی مبنی بر ضرورت تغییر نام ارائه شود.

او درباره تاثیرات تغییرات اجتماعی بر روی نام گذاری ها گفت: در برخی از برهه های زمانی اسامی که در سریال ها مطرح شده اند مثل ستایش فراوانی بیشتری یافته است.

این پژوهشگر از فراوانی ۲۵۰ هزار نام در ایران خبر داد و گفت: با این حال هنوز هم افرادی هستند که درخواست نام های خاص دارند.

او ریشه دار بودن را از الزامات موافقت کمیته تغییر نام ها در ثبت احوال دانست و افزود: همچنین اسامی جدید باید دارای معنا باشد. در این کمیته اساتید دانشگاه تهران، نمایندگان فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و همچنین کارشناسان ثبت احوال حضور دارند. برای اسامی قومیتی نیز نمایندگان قومیت های مختلف نظر می دهند.

او از اقبال شهروندان در سه دهه اخیر به اسامی فاطمه، حسین، علی، محمد و زینب خبر داد و گفت: در سال های اخیر نیز اسامی مانند رستا، حلما، نرسانا ، آیلین و ریحانه برای دختران مورد توجه بوده است. همچنین اسامی ایرانی برآمده از فرهنگ ایرانی مانند سلین، نیلا، دلوین و هانا نیز مورد توجه بیشتر شهروندان در سال های اخیر بوده است.

او همچنین از وجود نام و نام خانوادگی ممنوعه در ثبت احوال خبر داد و گفت: این اسامی با فرهنگ ، آداب و زبان فارسی مغایر و بیگانه هستند و اطلاعات مربوط به آن نیز در سایت ثبت احوال بارگذاری شده است.

امیر علی محمد زهرا فاطمه و جزو پر فراوانی ترین نام های ایرانی هاست.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبکه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی با شناسه tehraan۳۶۰@ پیدا و همراهی کنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیکیشن ایران صدا دریافت کنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذکر منبع مجاز است.

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست + ده =

دکمه بازگشت به بالا